عید بهمعنی بازگشت است، بازگشتی خوشیمن و مبارك، بازگشتی توأم با شادمانی، بازگشتی نو، با اندیشه و پالایشی نو، عید به این معناست، اما فطر به معنای فطرت و سرشت است، بازگشت به سرشت پاكیزه انسانی. راستی فطرت پاكیزه انسانی چیست؟ رهایی از قید و بندها.
در فلسفه ماه رمضان، شاخص موفقیت روزه در پیوند با هدف روزه است كه همانا تقوای رهايیبخش است. تقوا یعنی پرهیز، پرهیز از آلودگی و رجس دوران، پرهیز از ستم زمانه، آلوده نشدن به ظلم زمانه، كه در زمان ما همین رژیم آخوندی و خمینی و خامنهای و اعوان و انصارشان هستند. و انسانهای صاحب تقوا آنهایی هستند كه به این رجس و پلیدی آلوده نشدهاند و از آن تبری جستهاند.
هدف از روزه تمرینی بود برای صیقلزدن ارادهها جهت رسیدن به تقوای رهايیبخش. اینك كه ماه مبارك رمضان با ما وداع میكند، روزهداران احساس میكنند كه به آن گوهره انسانی خود، یعنی اراده پاك برای برداشتن غل و زنجیرها توانمند شدهاند. پس بازگشت به سرشت پاكیزه انسانی، این است مفهوم عید فطر. عید فطر، عید رهایی است، عید پیروزی در نبرد با موانع بازدارنده از پذیرش مسئولیت، و عید عمل به تعهدات خدایی و انسانی است... عید طلب و آرزوی دولت باكرامت آزادی است. و امیدواریم این عید به همه پیروان و رهروان آیین توحید و رهپویان طریق یگانگی و فدا، همچنین مجاهدان ارتش آزادی میهن در شهر اشرف مبارك باشد.
وقتی كه هر روز، روز عید است
عید فطر عیدی است كه بهطور خاص برای روز اول شوال یعنی روز بعد از ماه رمضان اختصاص پیدا كرده است. مولا علی علیهالسلام مفهوم زیبایی از عید ارائه داده كه جالب توجه است. علی علیهالسلام درموردعید فطر میفرماید: «اِنَّما هُوَ عِیدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللهُ صِیامَهُ وَ شَكَرَ قِیامَهُ وَ كُلُّ یَوْمٍ لایُعْصیَ اللهُ فیهِ فَهُوَ یَوْمُ عِیدٍ»، (كلمات قصار شماره 420 صفحه 1286 نهج البلاغه ترجمه فیض الاسلام) یعنی عید فطر عید كسی است كه خدا روزهاش را پذیرفته و نمازش را پاداش داده و هر روز كه در آن روز نافرمانی خدا صورت نگیرد، آن روز عید است.
درحقیقت مولا علی در اینجا روح و جوهر رهايیبخش و تكاملی عید را بیان میكند كه هر روزی كه فرد در مسیر تكامل حركت میكند، و به ظلم و ستم گردن نمیگذارد، آن روز هم یك عید محسوب میشود، یك بازگشت به سرشت و فطرت پاك انسان رها محسوب میشود. پس برای آنهایی كه در برابر دشمنان خدا وخلق، یعنی آخوندهای ستمكار و دجال مقاومت و پایداری میكنند تا از تباهكاری و ظلم آنان جلوگیری كنند، همه روز عید و عید رهایی است. هرعید هم بازگشتی است به اصل و فطرت پاك و هماهنگی و انطباق با آن.،بازگشتی است تكاملی و آگاهانه به سرچشمه و سرمنزل رهایی و رستگاری. پس نه واگشتی در كار است و نه تكرار و كور و دوری. هر چه هست، تكاپوی پر رنج و خون و سیر مداوم برای زدودن آثار بیگانگی و غلبه بر موانع وصل و یگانگی است.
تاریخچه عید فطر
بنا بر مستندات تاریخی، تاریخچه عید فطر به سال دوم هجری برمیگردد. درحقیقت در ماه رمضان سال دوم هجری اولین نبرد بزرگ مجاهدان صدر اسلام به نام جنگ بدر بهوقوع پیوست و با اینكه نیروی مجاهدان خیلی كمتر از نیروی ارتجاع قریش بود، اما آنها پیروز شدند، و این خیلی در روحیه مجاهدان و مردم تأثیر بالابرنده گذاشت.
در پایان این ماه بود كه پیامبر اسلام روز اول شوال را روز عید فطر اعلام كرد و خودش برای نماز بیرون رفت و جمعیت نیز پشت سر پیامبر برای نماز رفتند درحالیكه شعارهای توحید و یگانگی سرمیدادند. پیامبر گفته بود همه افراد در این مراسم شركت كنند، حتی برعكس سنتهای آن زمان كه دختران جوان را در خانهها نگه میداشتند، پیامبر گفت آنها هم باید شركت كنند، همه افراد از كودكان تا پیران، از زنان تا مردان، همه و همه شركت كنند. یك مراسم همگانی چه آنها كه روزه بودند، چه آنها كه نبودند، چه آنها كه در جنگ شركت كرده بودند و چه آنها كه شركت نكرده بودند، قرار بر این شد كه همه در این آیین جمعی شركت كنند. همچنین شركت در آیین بعدی روز عید فطر یعنی پرداخت زكات فطره همگانی بود و همه كسانی كه سرپرست خانوادهها بودند، باید در پرداخت فطریه شركت میكردند.
چرا روزه گرفتن در روز عید فطر حرام است؟
در روز عید فطر و عید قربان روزه گرفتن حرام است، و این عطف به همان مفهوم شعائر است. یعنی اینكه چون خودش فینفسه هدف نیست، در روز عید منع شده است. كما اینكه در قرآن هم گفته شده كه روزه برای این است كه انسانها به تقوای رهايببخش برسند، والا بهقول حضرت علی جز تشنگی و گشنگی كشیدن و ریاضتكشی چیز دیگری نیست.
بازده و اثر سازنده روزه در مرام توحید، از بابت ریاضتكشی و تمرین سختیكشیدن نیست، بلكه مانند دیگر شعائر، بههدف وصل و یگانگی و تقواست، بنابراین در موعد مشخص خودش در روز عید، در روز بازگشت، پرونده این پروسه بسته میشود، و برای اینكه حد جدا كنندهيی بین رمضان و بعد آن باشد، روز عید دیگر نباید روزه گرفت.
در آئین اسلام هدف سهولت و گشایش و یُسر است، نه عُسر، همانطور كه در انتهای آیات مربوط به روزه در قرآن آمده است ( آیه185 سوره بقره): «یُرِیدُ اللّهُ بِكُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِكُمُ الْعُسْرَ»، یعنی خداوند برای شما سهولت، آسانی و گشایش میخواهد و نه سختی و تنگنا و مشكلات، بنابراین حال كه در این دوران از صیقلزدن ارادهها موفق شدیم، جشن میگیریم و گامی فراتر برای مسؤلیتهای بعدی برمىداریم.
پرداخت زكات فطر یا فطریه
وقتی مجاهدان صدر اسلام از مكه به مدینه مهاجرت كردند، در شرایط بسیار سختی بودند، ارتجاع قریش اموال بسیاری از آن مجاهدین را مصادره كرده بود، خیلی از آنها مال و دارائیهایشان را در مكه رها كرده و به مدینه آمده بودند. قبل از آن هم در محاصره «شعب ابیطالب» در خود مكه تحت فشار و محاصره دشمن قرار داشتند. خیلی از آنها مجاهدان حرفهيی بودند كه دائم در خدمت اهداف حضرت محمد فعال بودند. در همان جنگ بدر نیز كه اشاره شد، خیلی از همان مجاهدان حتی غذای مكفی برای خوردن نداشتند.
علاوه بر نیازی كه مجاهدان حضرت محمد به كمكهای اقتصادی داشتند، در مدینه نیز فقرا و مستمندانی به مسلمانان پیوسته و پناه آورده بودند كه بغایت فقیر بوده و نیاز به كمك داشتند. برای برداشتن همین فاصلههای طبقاتی، برای اینكه به همان مجاهدان حرفهيی كه از شهر خود هجرت كرده و همه مال و اموالشان را در آنجا رها كرده بودند تا جنبش رهايیبخش محمد را یاری كنند، كمك شده باشد، نوع خاصی از زكات بهعنوان زكات فطره مطرح گردید.
معنی زكات فطره و موارد مصرف آن
زكات در لغت بهمعنی پاكسازی است و از تزكیه میآید. زكات در اسلام برای پاكسازی مال و دارایی انسانهای ثروتمند وضع شده است. اسلام اصیل و محمدی برای اینكه خوی تمامیتخواه و حیوانی انسان را مهاركند، در 1400 سال قبل چنان قوانین مالیاتی وضع كرد كه بر اساس آنها هر چه بیشتر فاصله طبقاتی كاهش پیدا كند. به این منظور بر ابزار و وسایل تولید و كالاهای تولیدشده آن زمان مالیات وضع كرد، از احشام و چارپایان تا غلات و میوهجات و سایر تولیدات اقتصادی آن زمان. در آیه 60 از سوره توبه خداوند موارد و مصادیق مشمول زكات را مشخص كرده است: «إِنَّمَا الصدَقَات لِلْفُقَرَاءِ وَ الْمَساكِینِ وَ الْعَامِلِینَ عَلَیهَا وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فى الرِّقَابِ وَ الْغَارِمِینَ وَ فى سبِیلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السبِیلِ فَرِیضةً مِّنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَكیمٌ»، یعنی صدقات كه همین زكات یكی از محورها و زیرمجموعههایش هست، برای فقیران و مسكینها (یعنی كسانی كه از شدت فقر به بیآبرویی میافتند یا بهاصطلاح امروز زیر خط فقر مطلق قرار دارند)، و كارمندان جمعآوری زكات، و كسانی كه برای جذب و نزدیكی قلبهایشان پرداخت میشود، همچنین برای آزادكردن بردگان، و كسانی كه ورشكسته شده یا بدهكار و در حال ورشكستگیاند و كسانی كه در راه خدا فعالیت میكنند و به ازراهماندگان، پرداخت میشود.
در تفسیر المیزان (جلد 9 صفحه 418) در مورد كسانی كه در راه خدا فعالیت میكنند آمده است: «و سبیل الله (راه خدا) مصرفی است عمومی و شامل تمامی كارهايی میگردد كه نفعش عاید اسلام و مسلمین شده و بهوسیله آن مصلحت دین حفظ میشود، كه روشنترین مصادیق آن جهاد در راه خدا و پس از آن سایر كارهای عامالمنفعه از قبیل راهسازی و پلسازی و امثال آن است».
خیلی روشن است كه در شرایط كنونی كه مبارزه علیه رژیم آخوندی با شدت و حدت ادامه دارد، یكی از مصادیق بارز پرداخت زكات و مالیاتهای اسلامی، مجاهدین شهر اشرف هستند.
در تفاسیر آمده كه زكات فطره، مالیات بدن است، یعنی هر مسلمانی برای بدن خودش هم باید جهت بستن فاصلههای طبقاتی و سیركردن گرسنگان و نیازمندان و همه آن مصادیقی كه در آیه اشاره شده ازجمله مجاهدان راه آزادی، پرداخت كند. درحقیقت «زكات فطره» بر همه كسانی كه درآمد سالیانهشان كفاف هزینههایشان را میدهد، واجب است.
میزان زكات فطره بابت هرنفر، بهصورت جنسی و یا معادل بهای پولی آن برابر1.5كیلو از خوراك معمول منطقه مانند گندم، خرما، برنج وغیره است. این پرداخت بهعهده سرپرست خانواده میباشد كه باید از طرف خودش و تكتك افراد تحت تكفل خودش بپردازد و به نیازمندان آن پرداخت كند كه به پول امروز ایران برای هر نفر حدود پنج هزار و هشتصد و شصت تومان میشود.
زكات فطره در شب عید و قبل از افطار آخر معمولا كنار گذاشته میشود تا در اولین فرصت به شایستهترین مصرف خود برسد.
پرداخت فطریه به قهرمانان شهر اشرف
در رمضان سال گذشته خانم مریم رجوی رئیسجمهور برگزیده مقاومت از مردم ایران خواست كه زكات فطره (فطریه) خود را به رزمندگان شهر اشرف، كه در محاصره انواع و اقسام فشارهای اقتصادی رژیم آخوندی و قطع دارو و آرد و ارزاق و آدمربایی بهمنظور منع تردد برای تأمین تداركاتشان قرار دارند، اختصاص دهند. ایشان افزودند كه سرانه فطریه معمول در اروپا، معادل 5 یورو میباشد.
امسال نیز خانم رجوی در سخنرانی خود در مراسم شب قدر و شهادت مولای متقیان علی علیه السلام با جلب توجه عموم مسلمانان و هموطنان عزیز به توطئههای رژیم علیه مجاهدان اشرف وجنایاتی مثل انفجار لولههای آبرسانی و قطع سوخت و دارو و ارزاق مجاهدین و با یادآوری نظر پدر طالقانی كه مجاهدان راه آزادی را سزاوارترین كسان برای دریافت فطریه میدانست، از آنان خواست كه بهعنوان تیمن و با دعای خیر و توفیق، فطریه امسال را هم در داخل ایران و در خارج كشور به فرزندان مقاوم و پایدار مردم ایران در شهر اشرف اختصاص بدهند.
خانم رجوی افزود: پیشاپیش از این قدم خیر كه درعین حال تبری از شر و پلیدی مجسم دوران یعنی رژیم دجال و شقاوتپیشه آخوندهاست، تشكر میكنم.